Khẩu độ nhà xưởng là thuật ngữ thường gặp trong thiết kế, xây dựng và là yếu tố quan trọng tạo nên chất lượng nhà xưởng. Tuy nhiên, không phải nhà đầu tư nhà xưởng nào cũng nắm rõ về thuật ngữ này. Trong bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ cập nhật đến bạn giải đáp cho bạn khẩu độ nhà xưởng là gì và cung cấp 4 điều cần biết về khẩu độ nhà xưởng.
1. Khẩu độ nhà xưởng là gì?
Khẩu độ nhà xưởng là thông số chỉ chiều rộng của nhà xưởng. Khẩu độ nhà xưởng thường được tính là khoảng cách từ mép cột bên này đến mép cột đối diện của nhà xưởng. Thực tế, khẩu độ nhà xưởng không cố định mà sẽ khác nhau giữa các nhà xưởng. Một vài khẩu độ nhà xưởng thường gặp trong xây dựng là 25m, 30m, 50,…
Bên cạnh định nghĩa khẩu độ nhà xưởng, các nhà đầu tư/doanh nghiệp có ý định đầu tư nhà xưởng cũng nên nắm rõ các khái niệm khác về khẩu độ trong xây dựng. Dưới đây là những khái niệm liên quan đến khẩu độ phổ biến nhất:
- Khẩu độ cống: Là khoảng cách tối đa theo phương ngang nằm phía bên trong ống cống. Tính toán khẩu độ cống cần cân nhắc đến các yếu tố như thủy lực, thủy văn.
- Khẩu độ nhịp của cầu: Là chiều dài của tất cả một nhịp cầu có vai trò quan trọng trong việc xây dựng cầu ổn định và đảm bảo an toàn. Khẩu độ nhịp của cầu được tính toán bằng khoảng cách từ mép ngoài mố đầu này tới mép ngoài mố đầu kia.
- Khẩu độ tính toán kết cấu nhịp của cầu: Là khoảng cách giữa hai tim gối của một nhịp cầu. Khẩu độ tính toán kết cấu nhịp của cầu thường nhỏ hơn khẩu độ thực tế của nhịp cầu.
- Khẩu độ thoát nước: Là khoảng cách giữa mép trong của hai mô cầu trừ đi chiều rộng các trụ. Xác định khẩu độ thoát nước chính xác sẽ giúp đảm bảo an toàn cho công trình, đặc biệt khi xảy ra bão, lũ.
- Khẩu độ thông thuyền: Là chiều rộng của nhịp thông thuyền trong cầu. Xác định khẩu độ thông thuyền cần đảm bảo đủ rộng để thuyền có thể di chuyển qua lại dưới cầu mà không gây nguy hiểm.
2. Vai trò của khẩu độ nhà xưởng
Khẩu độ nhà xưởng đóng vai trò quan trọng khi thiết kế, xây dựng nhà xưởng, không chỉ đảm bảo đến việc xây dựng, đảm bảo hiệu quả của quá trình sản xuất mà còn đảm bảo an toàn cho người lao động. Dưới đây là những vai trò chính của khẩu độ nhà xưởng:
- Định hình cấu trúc nhà xưởng: Xác định khẩu độ cũng ảnh hưởng lớn đến việc định hình cấu trúc như quyết định khoảng cách các cột dầm, quyết định loại hình nhà xưởng, loại móng lựa chọn (móng đơn, móng cọc, móng băng, móng bè)…
- Quyết định máy móc cần dùng: Xác định được khẩu độ nhà xưởng cũng sẽ ảnh hưởng tới lựa chọn những máy móc, trang thiết bị cần dùng như thiết bị nâng hạ, đường ống, vật tư,… Ví dụ: Khẩu độ lớn có thể tạo điều kiện thuận lợi cho các máy móc có kích cỡ lớn, dễ dàng di chuyển qua lại và bên trong nhà xưởng.
- Ảnh hưởng chi phí vận hành: Bởi vì đặc trưng của khẩu độ nhà xưởng là sẽ ảnh hưởng quyết định chọn lựa máy móc, kéo theo ảnh hưởng chi phí vận hành. Ví dụ như khẩu độ rộng, nhà xưởng lớn cần máy móc, thiết bị nâng hạ lớn đồng nghĩa với mức chi phí vận hành, bảo trì và sửa chữa tăng hơn so với nhà xưởng khẩu độ nhỏ.
- Đảm bảo an toàn cho người lao động: Nếu chủ đầu tư xác định khẩu độ không đủ lớn hoặc quá lớn, đều có thể gây nguy hiểm trong quá trình xây dựng. Ví dụ như khẩu độ không đủ lớn dẫn đến khó khăn trong việc di chuyển máy móc, trang thiết bị và thậm chí có thể gây tai nạn lao động.
3. Ứng dụng của khẩu độ nhà xưởng
Khẩu độ nhà xưởng là yếu tố không thể thiếu đối với các công trình xây dựng, đặc biệt là những công trình lớn đòi hỏi độ chính xác cao. Thông thường, khẩu độ nhà xưởng sẽ được ứng dụng nhiều vào các công trình xây dựng dưới đây:
- Đối với khu công nghiệp, xí nghiệp: Khẩu độ được xem là yếu tố quyết định hàng đầu trong việc xây dựng các nhà xưởng, xí nghiệp ở khu công nghiệp.
- Đối với dự án xây dựng lớn: Như các dự án nhà ga, cầu, sân bay, công viên,… thường rất chú trọng đến tính toán khẩu độ. Khẩu độ của các dự án xây dựng lớn có khi lên đến hàng trăm mét nhằm đáp ứng nhu cầu lớn và sự linh hoạt của không gian trong quá trình vận hành.
- Đối với xây dựng nhà cao tầng, chung cư: Khi xây dựng tòa nhà cao tầng, chung cư, khẩu độ đóng vai trò quan trọng, có mối liên quan chặt chẽ đến chiều cao kết cấu tòa nhà và quyết định chọn lựa vật liệu xây dựng. Khẩu độ nhà cao tầng, chung cư linh hoạt tùy vào từng công trình, có thể là 6m, 10m, 20m,…
4. 5 lưu ý khi chọn khẩu độ nhà xưởng
Để chọn lựa và tính toán chính xác khẩu độ nhà xưởng, doanh nghiệp và bên thiết kế công trình cần lưu ý 5 điều sau đây:
4.1. Xác định chính xác chiều rộng nhà xưởng
Chủ đầu tư cần xác định chính xác chiều rộng nhà xưởng mong muốn. Sau đó kết hợp với các yếu tố về quy mô, nhu cầu xây dựng, điều kiện tự nhiên,… mà xác định khẩu độ nhà xưởng. Bên cạnh đó, chiều rộng nhà xưởng cũng sẽ ảnh hưởng đến việc xác định khoảng cách giữa các cột dầm, thể tích mặt sàn,…
4.2. Xác định yêu cầu về tải trọng nhà xưởng
Nhà đầu tư, bên thiết kế xây dựng nhà xưởng cần nắm chắc về tải trọng của nhà xưởng, nhằm xác định được độ bền của nhà xưởng khi lựa chọn khẩu độ và xác định khoảng cách giữa các yếu tố kết cấu nhà xưởng.
Tải trọng nhà xưởng bao gồm 2 loại tải trọng sau đây:
- Tải trọng động: Nhân công, thiết bị, máy móc,…
- Tải trọng tĩnh: Mái nhà, tường, vách ngăn,…
Việc lựa chọn và thiết kế mái nhà xưởng đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo khả năng chịu tải của công trình, giúp bảo vệ nhà xưởng trước các yếu tố thời tiết và môi trường. Bạn có thể tham khảo thêm bài viết “mái nhà xưởng” để hiểu rõ hơn về các tiêu chuẩn thiết kế, lựa chọn vật liệu và các yếu tố kỹ thuật cần lưu ý khi lắp đặt mái cho nhà xưởng.
Bên cạnh đó, thiết kế hệ thống nóc gió nhà xưởng cũng rất cần thiết để đảm bảo sự thông thoáng và khả năng thoát nhiệt cho công trình. Bạn đọc có thể xem thêm trong bài viết “nóc gió nhà xưởng” để hiểu rõ hơn về vai trò, tầm quan trọng của nóc gió, cũng như các tiêu chuẩn khi ứng dụng hệ thống này.
4.3. Lựa chọn vật liệu phù hợp
Lựa chọn vật liệu xây dựng nhà xưởng phải đảm bảo phù hợp với khẩu độ đã xác định. Bởi vì các vật liệu xây dựng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng chịu lực của khẩu độ. Ví dụ như nhà xưởng hiện nay thường ưu tiên chọn vật liệu xây dựng thép cho những khẩu độ lớn vì độ bền cao, linh hoạt.
4.4. Tuân thủ quy định xây dựng của địa phương
Một số địa phương có thể quy định khẩu độ tối đa cho phép nhằm đảm bảo phù hợp quy hoạch, điều kiện tự nhiên của khu vực,… Do đó, doanh nghiệp cần đảm bảo tính toán lựa chọn khẩu độ tuân theo các quy định (nếu có) của địa phương.
4.5. Đảm bảo phù hợp yếu tố môi trường
Trước khi lựa chọn khẩu độ nhà xưởng, doanh nghiệp/đơn vị thiết kế cần tính toán đến các yếu tố môi trường như sức gió, địa chấn, nhiệt độ, dự phòng thiên tai bão, lũ,… Bởi vì những yếu tố này có thể ảnh hưởng đến tính toàn vẹn của khẩu độ và độ bền nhà xưởng hình thành trong tương lai.
Qua bài viết trên, chúng tôi đã giải đáp khẩu độ nhà xưởng là gì và những vấn đề về khẩu độ nhà xưởng. Hy vọng các chủ đầu tư/doanh nghiệp có thể thiết kế và xác định được khẩu độ nhà xưởng để mang lại chất lượng cao, tối ưu chi phí. Đừng quên theo dõi Du Long để cập nhật thêm những thông tin về nhà xưởng khu công nghiệp nhé!
